KOZA

KOZA- zwierzę niezwykle wrażliwe, wybredne, kapryśne. Przyswaja każdy rodzaj karmy pod warunkiem, że jest: świeża, nie spleśniała, nie zawiera solaniny i jest rozdrobniona. Jest zwierzęciem przyjaznym dla człowieka nie tylko ze względów na mleko, które mogą spożywać nawet alergicy o dużym współczynniku IGE; mięso, które jest niezwykle smaczne i skóry, ale przede wszystkim dlatego, że koza emanuje pozytywną energią. Przebywanie w otoczeniu kóz zmniejsza napięcie nerwowe, uspakaja, wycisza, relaksuje. Obcowanie z kozami poprawia relację tzw. dzieci trudnych z otoczeniem. Macierzyńska troskliwość tych zwierząt może być wzorem dla matek - kobiet. Posiadają między 95% a 98% troskliwości w wychowywaniu dzieci. Instynkt macierzyński w stosunku do obecnego potomstwa wygasa dopiero w momencie wydania na świat następnych pociech.

Typy użytkowe 

Zróżnicowane zapotrzebowanie na produkty i surowce oraz czynniki klimatyczne doprowadziły do wyodrębnienia kilku typów użytkowych kóz:

• Typ użytkowy mleczny - kozy tego typu obdarzone są żywym temperamentem i mają twardą konstytucję. Jest to najbardziej popularny typ użytkowy w krajach o wysokiej kulturze rolniczej i bogatych zasobach paszowych. Budowa ciała tych kóz charakteryzuje się dużym wzrostem (kozły do 100 cm w kłębie i ponad 120 kg wagi) oraz dobrze rozwiniętym wymieniem, co z kolei warunkuje wysoką wydajność mleczną na poziomie 2000 kg mleka w laktacji.Od czasu do czasu(ok.2 lata)należy zapłodnić koze ponownie aby miała lepsze mleko.
• Typ użytkowy mięsny - występują tutaj grupy szlachetnych ras użytkowanych w kierunku mięsnym. Ich umaszczenie zazwyczaj jest brunatne lub czarne. Zaliczane są do ras dużych, ich wysokość w kłębie wynosi 75-90 cm dla kozłów oraz 70-80 cm dla kóz. Masa ciała kozłów waha się w granicach 85-95 kg natomiast u kóz 60-70 kg. Zwierzęta te po odpowiednim opasie osiągają wydajność rzeźną 55-62%. Dobrze żywione dają stosunkowo dużo mleka - 1000-2000 kg w 10 miesięcznej laktacji.
• Typ użytkowy wełnisty - ten typ reprezentują tylko dwie rasy. Mają one drobną budowę ciała, wysokość w kłębie nie przekracza 60 cm, a masa ciała 65 kg. Plenność tych ras jest niska (100-110%). Ich wspólną cechą jest wełnistość związana z tym, że ich ciało pokryte jest wełną (nie sierścią jak w przypadku innych kóz). Długość włosów pokrywowych wynosi 20-25 cm.
• Typ użytkowy puchowy - do tego typu należą zaledwie trzy rasy. Wymiary ciała kóz i kozłów są mniejsze niż u innych ras. Biała barwa puchu jakim są one pokryte sprzyja farbowaniu wyrobów (np. kaszmirskich szali). Roczna wydajność puchu wynosi 200-1200 g.
• Typ wszechstronnie użytkowy - jest wiele ras klasyfikowanych do tego typu dlatego też występuje duże zróżnicowanie cech morfologicznych i użytkowych. Jednakże w większości przypadków są to rasy o zasięgu lokalnym, doskonale przystosowane do miejscowych warunków utrzymania i żywienia. Zwykle są hodowane dla mleka (wydajność mleczna 150-500 kg mleka w laktacji) oraz na mięso (masa ciała niektórych kozłów dochodzi do 90 kg).

Rasy kóz 

• Typ mleczny: saaneńska (Saanen), Toggenburska (Toggenburger), alpejska francuska (Francaise Alpine), Poitouska (Poitevine),Alpejska brytyjska (British Alpine), Saaneńska brytyjska (British Saanen), Toggenburska brytyjska (British Toggenburg), Złota gernsejska (Golden Guernsey), Angielska guernsey (English Guernsey), Appencelska (Appenzeller), Oberhasil-briencerska (Oberhasil-Brienzer), Biała szlachetna niemiecka (Deutsche weisse Edelziege), barwna szlachetna niemiecka (Deutsche bunte Edelziege),Turyńska leśna (Thuringer Waldziege), Maltańska, La mancha, Megrelska (Miegrelskaja poroda), Murciana granadia, Biała celtiberyjska(Blanca Celtiberica), Kanaryjska (Canaria), Malaguena
• Typ mięsny: Burska (Boer), Pygymy
• Typ wełnisty: Angorska, Radziecka wełnista
• Typ puchowy: Kaszmirska, Przydońska, orenburska
• Typ wszechstronnie użytkowy: Anglo-nubijska, (Anglo-Nubian), Angielska, Damasceńska, Karpacka, Sandomierska, Kazimierska,Biała uszlachetniona

Źródło Wikipedia.